Απολλόδωρος

Όνομα ιστορικών προσώπων. 1. Α. ο Σκιαγράφος (5ος αι. π.Χ.). Αθηναίος ζωγράφος. Επονομάστηκε σκιαγράφος επειδή θεωρείται ότι χρησιμοποιούσε διαβαθμίσεις της φωτοσκίασης, δίνοντας έτσι πλαστικότητα στις μορφές και στα αντικείμενα που ζωγράφιζε και διευρύνοντας τη χρήση της προοπτικής που είχε εγκαινιάσει o Αγάθαρχος· χαρακτηριστικά λέει o Πλούταρχος πως είχε επινοήσει «φθοράν και απόχρωσιν σκιάς». Έτσι, o Α. άνοιξε νέους δρόμους στην αρχαία ελληνική ζωγραφική, καθώς αντικαθιστώντας τη γραμμή με τον πραγματικό τόνο φωτός, ελευθέρωσε τη ζωγραφική από τη σχεδιαστική της βάση. O ίδιος φαίνεται να είχε επίγνωση αυτής της σημασίας του έργου του, αφού όπως αναφέρουν οι αρχαίες πηγές έλεγε πως τα έργα του είναι ευκολότερο να τα κρίνει κανείς παρά να τα μιμηθεί. Από τα αναφερόμενα έργα του (κανένα δεν έχει σωθεί) σημαντικότερα φαίνεται πως ήταν o Ο Αίας του Οϊλέα κεραυνοβολούμενος, Ο ιερέας που προσεύχεται και η Αλκμήνη με την κόρη του Ηρακλή ως ικέτιδες. 2. Α. ο Φαληρεύς (τέλη 5ου αι. π.Χ.). Αθηναίος ανδριαντοποιός. Ήταν φίλος και μαθητής του Σωκράτη. Ο Πλάτωνας τον αποκάλεσε Μανικό (στο Συμπόσιο), επειδή έσπαζε τους ανδριάντες που έφτιαχνε, όταν το έργο δεν ικανοποιούσε την αξίωσή του για τελειομορφία. Γενικά ήταν άνθρωπος πικρόχολος και αυστηρός με τον εαυτό του και με τους άλλους. Μονάχα στη συντροφιά του Σωκράτη έβρισκε αληθινή ικανοποίηση, γι’ αυτό και ήταν o πιο απαρηγόρητος για τη θανάτωσή του. 3. Μισθοφόρος των 400 στην Αθήνα (τέλη 5ου αι. π.Χ.). Δολοφόνησε μαζί με έναν άλλον τον αρχηγό των ολιγαρχικών Φρύνιχο (411 π.Χ.) και αρνήθηκε παρά τα βασανιστήρια να κατονομάσει τον συνένοχό του. 4. Πλούσιος Αθηναίος τριήραρχος (4oς αι. π.Χ.). Υπήρξε τριήραρχος στο διάστημα 369-360. Το 368, μετά τον θάνατο του πατέρα του, Πασίωνα, πήγε ως αρχηγός αντιπροσωπείας στη Σικελία για να συνάψει συνθήκη ειρήνης με τον τύραννο Διονύσιο. Το 352 εισηγήθηκε με επιτυχία στη βουλή ψήφισμα για τη διάθεση των πλεονασμάτων του δημόσιου ταμείου σε πολεμικούς σκοπούς, όταν η Αθήνα βρέθηκε σε οικονομικό αδιέξοδο, μετά την αποτυχημένη εκστρατεία στην Εύβοια. Καταδικάστηκε όμως αργότερα, επί γραφή παρανόμων, όταν οι Αθηναίοι πληροφορήθηκαν την αλλαγή της έκβασης του πολέμου. 5. Α. o Γελώος (4ος αι. π.Χ.). Ποιητής της Νέας Κωμωδίας, σύγχρονος του Μενάνδρου. 6. Αθηναίος στρατηγός (4ος αι. π.Χ.). Το 340 π.Χ. έσωσε την Πέρινθο από τον Φίλιππο που την απειλούσε. 7. Α. o Αμφιπολίτης (4ος αι. π.Χ.). Στρατηγός του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αρχηγός των δυνάμεών του στη Βαβυλώνα. 8. Γιατρός και φυσιολόγος (αρχές 3ου αι. π.Χ.). Έγραψε το Περί θηρίων, που το χρησιμοποίησαν οι μεταγενέστεροι βιολόγοι Νίκανδρος, Ηρακλείδης και Σώστρατος και το Περί θανασίμων περί δηλητηρίων φαρμάκων. 9. Α. ο Καρυστινός (αρχές 3ου αι. π.Χ.). Ποιητής της Νέας Κωμωδίας, πολυνίκης σε δραματικούς αγώνες, με έργα εμπνευσμένα από τον Μένανδρο. 10. Α. ο Αθηναίος (2ος αι. π.Χ.). Γραμματικός και ιστορικός. Γεννήθηκε στην Αθήνα και υπήρξε μαθητής του Αρίσταρχου και του Διογένη του Βαβυλωνίου. Όταν απέκτησε φήμη, εγκαταστάθηκε στην Αλεξάνδρεια όπου ίδρυσε σχολή. Την περίοδο αυτή έγραψε το Περί νέων καταλόγου, ευρύτατο σχόλιο (12 βιβλία) στην ομηρική απαρίθμηση των πλοίων των Αχαιών, μια Ετυμολογία και την πραγματεία Περί θεών (24 βιβλία), συστηματική έκθεση των μύθων για τη γένεση των θεών, όπου εξετάζει με κριτικό πνεύμα ιδιαίτερα το έργο του Ομήρου, συχνά με βάση τη διδασκαλία των στωικών και το φιλολογικό έργοτου Αρίσταρχου. Στον Α. αποδίδεται και η λεγόμενηΒιβλιοθήκη, που θεωρείται ακόμα και σήμεραη πληρέστερη συλλογή μύθων, μολονότι σε πολλές περιπτώσεις περιλαμβάνει μόνο τις γνωστότερες παραλλαγές μύθων. Όταν o Πτολεμαίος Φλύσκων έδιωξε τους φιλοσόφους από την Αλεξάνδρεια (περ. 163 π.Χ.), o Α. πήγε στην Πέργαμο, όπου έγραψε τα Χρονικά (σώζονται αποσπάσματα), 4 βιβλία σε ιαμβικό τρίμετρο, χρονογραφία των πολιτικών και πνευματικών γεγονότων από την άλωση της Τροίας έως το 150 π.Χ. Έγραψε επίσης και για τη σικελική κωμωδία (Περί Σώφρονος και Περί Επιχάρμου). 11. Α. ο κηποτύραννος (β’ μισό 2ου αι. π.Χ.). Επικούρειος φιλόσοφος από την Αθήνα. Ονομάστηκε κηποτύραννος, από την αυθεντία που ασκούσαν οι διδασκαλίες του στον Κήπο,τη σχολή των επικουρίων στην Αθήνα. Σύμφωνα με τον Διογένη Λαέρτιο έγραψε πάνω από 400 συγγράμματα (Περί Επικούρου, Συναγωγή δογμάτων κ.ά.). Μαθητής του ήταν o Ζήνων ο Σιδώνιος, που τον διαδέχτηκε στη διεύθυνση της σχολής. 12. Α. ο Περγαμηνός (1ος αι. π.Χ.). Δάσκαλος της ρητορικής στην Πέργαμο και τη Ρώμη, ιδρυτής της Απολλοδωρείου ρητορικής σχολής. Υπήρξε δάσκαλος του Οκταβιανού, του κατοπινού Ρωμαίου αυτοκράτορα Αυγούστου, όταν ακόμα αυτός βρισκόταν στην Απολλωνία, και άλλων, όπως του Διονυσίου του Περγαμηνού, του Μόσχου του Περγαμηνού και του Βάλγιου Ρούφου. Ο Αύγουστος επηρεάστηκε από την αττικίζουσα ρητορική του δασκάλου του, την οποία και υποστήριξε κατά τις ρητορικές διαμάχες με τη Θεοδώρειο σχολή, που αρχηγός και εκπρόσωπός της ήταν o Θεόδωρος ο Γαδαρεύς. 13. Α. ο Στωικός (1ος αι. π.Χ.). Φιλόσοφος. Έγραψε Ηθικήν, Φυσιολόγων εισαγωγάς και Φυσικήν κατά την αρχαίαν. 14. Ιστορικός από την Αρτεμίτη της Ασσυρίας (1ος αι. μ.Χ). Έγραψε τα Παρθικά, βιβλίο που αναφέρεται στους Παρθικούς πολέμους, όπου οι περιγραφές της Βακτριανής και της Υρκανίας, χωρών στα ανατολικά της Περσικής αυτοκρατορίας, δίνονται με πολλές λεπτομέρειες. Αυτές χρησιμοποίησε ο Στράβων ως κύρια γεωγραφική του πηγή. 15. Αθηναίος αρχιτέκτονας (1ος αι. μ.Χ.). Είναι γνωστός από επιγραφή που βρέθηκε στη Δήλο. Σε αυτόν αποδίδονται οι ναοί του Σεράπη, της Ίσιδας και του Ανούβιου, που είχαν ιδρύσει οι Αθηναίοι στο νησί προς τιμήν των θεών αυτών. 16. Α. ο Σάμιος. Πλούσιος από τη Σάμο, που εγκαταστάθηκε στην Αθήνα για να συναναστρέφεται τους φιλοσόφους. 17. Α. της Δαμασκού (τέλη 1ου – αρχές 2ου αι. μ.Χ). Αρχιτέκτονας από τη Δαμασκό, ένας από τους μεγαλοφυέστερους της αρχαιότητας. Εργάστηκε στη Ρώμη κατά το πρώτο μισό του 2ου αι. μ.Χ. ως επίσημος αρχιτέκτονας, πολιτικός και στρατιωτικός του αυτοκράτορα Τραϊανού. Μετά τον θάνατο του Τραϊανού έπεσε στη δυσμένεια του διαδόχου του Αδριανού και εξορίστηκε, επειδή είχε επικρίνει ορισμένα αρχιτεκτονικά σχέδια του αυτοκράτορα. Το σημαντικότερο αρχιτεκτονικό του έργο είναι η Αγορά του Τραϊανού (Forum Trajani) που χτίστηκε μεταξύ 107 και 113 μ.Χ. και ήταν σε όλη την αυτοκρατορική περίοδο το πολιτικό και εμπορικό κέντρο της πόλης. Μεταξύ της πρώτης (101-102) και της δεύτερης (105-107) εκστρατείας του Τραϊανού στη Δακία, κατασκεύασε την περίφημη γέφυρα στον Δούναβη, τολμηρότατο έργο στρατιωτικής μηχανικής τέχνης· είχε μήκος ένα και πλέον χιλιόμετρο και στηριζόταν σε είκοσι ισχυρότατους στύλους· ίχνη της σώζονται στο σημερινό Ντεμπρετσίν της Ουγγαρίας. Η γέφυρα και οι δακικές εκστρατείες του Τραϊανού απεικονίζονται στον Κίονα του Τραϊνού, του οποίου τα ανάγλυφα, διακρινόμενα για τη μεγάλη πρωτοτυπία τους, αποδίδονται κι αυτά στον Α. Επιπλέον, φαίνεται ότι εργάστηκε και στην κατασκευή των λιμένων του Τσεντοτσέλε και της Όστιας και των αψίδων του Τραϊανού στην Ανκόνα και στο Μπενεβέντο. 18. Βασιλιάς της Βακτριανής (2ος αι. μ.Χ.).